Wznowione rozprawy.

 

W dniu 20 kwietnia 2017 roku w wielu sądach odbyły się zebrania sędziów w celu wyboru swoich przedstawicieli do udziału w pracach tzw. forum współpracy przedstawicieli samorządu sędziowskiego. Jak powszechnie wiadomo, doszło również do zarządzenia 30-minutowych przerw w rozprawach, aby każdy chętny sędzia, który akurat miał wyznaczoną wokandę, mógł również uczestniczyć w zebraniu.

Przyczyna

Zebrania sędziów były odpowiedzią na apele zebrań Przedstawicieli Zebrań Sędziów Apelacji oraz Przedstawicieli Zgromadzeń Ogólnych Sędziów Okręgów z dnia 20 marca 2017 r. Efektem tych apeli, które z kolei były konsekwencją projektów ustaw zmierzających do zmian m.in. w ustroju Krajowej Rady Sądownictwa, były właśnie – zorganizowane w całym kraju – zebrania sędziów.

Wznowienia

Do mediów trafiły informacje o zarządzonych przerwach w rozprawach. Nie przywiązywano jednak większej wagi do faktu, że przerwane rozprawy - po zakończeniu zebrań - były kontynuowane. W moim przypadku wszystko przebiegało sprawnie i bez żadnych problemów. Przerwa trwała dokładnie 30 minut. Zarówno strony procesu, jak i pełnomocnicy wykazali się dużym zrozumieniem i cierpliwością, za co jestem wdzięczny. Wszystkie zaplanowane na ten dzień sprawy zostały przeprowadzone w pełnym zakresie. Co więcej, cała wokanda skończyła się przed czasem.

Nie mam pojęcia jak było w innych sądach. Z własnego doświadczenia jednak wiem, że odroczenie rozprawy jest spowodowane zasadniczo niespodziewaną okolicznością, nieplanowanym, nieprzygotowanym zdarzeniem. W tym wypadku tak nie było. Poza tym, zwykle jest tak, że w ramach planowanej wokandy, pozostawia się pewien czas na ewentualną przerwę np. na odpoczynek, czy posiłek. Wreszcie, bardzo rzadko zdarza się tak, aby na każdej zaplanowanej na wokandzie sprawie pojawili się wszyscy wezwani świadkowie.

 

Poza godzinami pracy

Nie zmienia to faktu, że same zebrania zostały zaplanowane w godzinach urzędowania sądów. Pojawiła się sugestia, czy nawet zarzut, że ewentualne zebrania mogłyby się odbyć "poza godzinami pracy". Z tak postawionym zarzutem nie mogę się zgodzić. Wynika to stąd, że sędziowie nie mają tzw. godzin pracy. Sędzia ma czas pracy określony wymiarem zadań. Nie pracuje np. od 7.30 do 15.30.

Przykładowo, ja pracowałem 20.04.2017r. nie tylko w samym budynku sądu, ale również i w domu po zakończeniu wokandy. Choć wielu nie może tego zaakceptować, to oczywiście istnieją również inne obowiązki nie mniej ważne, jak choćby odebranie dzieci ze szkoły. Z tego względu, nie można tak prosto założyć, że sędziowie mogliby zorganizować zebrania poza godzinami pracy.

Prawdopodobnie chodziło o to, aby zebrania odbyły się poza godzinami urzędowania sądu. Być może dałoby się tak zrobić, gdyby nie chodziło o sytuację nadzwyczajną. Nie da się też ukryć, że dążenie było takie, aby w zebraniach uczestniczyło, jak najwięcej sędziów, przy jak najmniejszej dolegliwości dla stron procesu. Dlatego przerwy trwały 30 minut i były zarządzone na godz. 12.00, tj. w połowie wokandy, tak aby można było tą ewentualną przerwę niejako nadgonić.

 

Łatwo pouczać

Politycy bardzo często stawiają siebie za wzór do naśladowania w kontaktach z obywatelami. Stąd zarzut ignorowania oczekiwać stron procesu, świadków, pełnomocników. Myślę jednak, że sądy dobrze zminimalizowały dolegliwości dla podsądnych. 

 

Czy to samo mogą o sobie powiedzieć posłowie. Może należałoby zadać pytanie, czy biura poselskie są czynne, czy poszczególni politycy przyjmują interesantów w czasie, gdy posłowie mają zebrania klubów poselskich, czy kongresy partyjne? Ile razy było tak, że obywatele czekali na bardzo ważną regulację, czy decyzję posłów, którzy od tak przerywali obrady Sejmu. Nie można popadać w skrajności. 

 

Obowiązek stawiennictwa

W części mediów pojawiły się informacje o tych sędziach, którzy uznali, że zawiadomienie o udziale w zebraniu naruszało ich niezawisłość. Chodzi o te przypadki, w których sędziowie poczuli się urażeni tym, że w niektórych sądach określono, że stawiennictwo na zebraniach sędziów jest obowiązkowe.

Trudno jest polemizować z tymi zarzutami, gdyż prasa powoływała się na sędziów, którzy chcieli pozostać anonimowi. Nie wiadomo np. czy zastrzeżenia pochodzą od sędziego sądu rejonowego czy sędziego wyższej instancji. Jest to bardzo istotne, gdyż z treści przepisów ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych wprost wynika, że członkowie zgromadzenia ogólnego sędziów apelacji oraz członkowie zgromadzenia ogólnego sędziów okręgu "są obowiązani brać udział w posiedzeniach zgromadzenia". Pewna wątpliwość może dotyczyć sędziów sądów rejonowych, którzy tworzą zebranie sędziów danego sądu. Ustawodawca - prawdopodobnie poprzez przeoczenie - nie zamieścić odpowiedniej regulacji, co jest niezrozumiałe, skoro sędziowie wyższych instancji mają obowiązek brak udział w odpowiednich zebraniach. 

Bez konsekwencji

Na marginesie można dodać, że nie spotkałem się jeszcze z taką sytuacją, aby uczestnictwo w jakimkolwiek zebraniu zostało uznane za dobrowolne. Ja z takim zebraniem jeszcze się nie spotkałem. Nie słyszałem również o tym, aby którykolwiek sędzia kwestionować obowiązek uczestnictwa w takich zebraniach, zwłaszcza że uczestnictwo określonej ilości osób jest niezbędne do ważnego podjęcia uchwał. 

 

Wreszcie, nie słyszałem również, aby którykolwiek sędzia miał jakiekolwiek konsekwencje z uwagi na to, że nie brał udziały w zebraniu. Smutne jest raczej to, że kwestia ta pojawiła się akurat przy okazji tego zebrania.